MENOPOZ NEDİR?

Temel cinsiyet hormonlarından biri olan ve ‘kadınlık hormonu’ olarak da malum östrojenin azalmasıyla birlikte hanımlar yaşamlarının farklı bir evresine adım atıyor. Menopoz olarak adlandırılan bu dönemde, bir çok kadında çeşitli endişeler oluşabiliyor. Sürecin, bir hastalık yahut eksiklik olarak görülmemesi gerekiyor ve uzman desteğiyle daha konforlu atlatılması sağlanabiliyor. Hanımların rutin tetkiklerini yaptırması ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanması, menopoz evresini sağlıklı ve mutlu geçirmeye katkı sağlıyor.

MENEPOZ HAKKINDA YANLIŞ BİLGİLER NELER?

-Menopoza girmek her kadında ciddi yakınmalara yol açar. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoz döneminde bazı sorunlar yaşanıyor fakat bu süreç her hanımda farklı seyrediyor. Öyle ki bazı kadınlar bu süreci sıkıntılı geçirirken bazıları ise rahat atlatıyorlar. Bu dehemmiyet hanım doğum hekiminden alınan yardımla daha rahat geçirilebiliyor.

-Menopoz ansızın başlamış olan bir süreçtir. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoz son adetin görülmesinden yaklaşık 1-5 sene önce, hormonal dalgalanmalar sonucu ortaya çıkan adet düzeninde bozulmalarla kendini hissettirmeye başlıyor. Bu dehemmiyet premenopoz olarak isimlendiriliyor. Menopoz son görülen adet, daha sonraki dönem ise postmenopoz olarak adlandırılıyor.

-kadınlar annesiyle aynı yaşta menopoza girer. YANLIŞ!

DOĞRUSU: hanımların menopoza girme yaşını belirleyen faktörlerden yalnız biridir annenin menopoza girme yaşı. Bu süreci etkileyen öteki faktörler beslenme özellikleri, sigara kullanımı ve yaşam biçimı oluyor. Doğrusu annesi erken yaşta menopoza girip sorunlı bir süreç geçiren bir hanım daha farklı bir menopoz deneyimi yaşayabiliyor.

-Rahim alındığında menopoza girilir. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoz yumurtalık fonksiyonlarının bitmesiyle ortaya çıkan bir süreç. Rahmi alınıp yumurtalıkları bırakılan bir hanım tane görmüyor ama yumurtalık fonksiyonları devam etmiş olduğu sürece menopozun yarattığı sıkıntılı durumlarla karşılaşmıyor.

-Geç menopoza girmek sağlıklıdır. Dolayısıyla geç menopoza girenler daha uzun yaşar. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoza 45-55 yaşları arasında girmek sağlıklı bir konum olarak kabul ediliyor. Dr. Başar Önal, “Menopoza geç girenler daha genç görünümlü olsalar da daha uzun yaşamazlar. Üstelik normalden uzun süre kadınlık hormonu olan östrojene maruz kalmak bazı kanser risklerini arttırabiliyor.” diyor.

-Doğum denetim yöntemleri erken menopoza neden olur! YANLIŞ!

DOĞRUSU: Yanlış inanışın aksine, üreme çağında spiral, doğum kontrol hapı ve tüplerin bağlanması gibi doğum denetim yöntemleri menopoza girme süreında değişikliğe niçin olmuyor.

-Menopoz kilo alımına yol açar. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoz döneminde, ilerleyen yaşla birlikte kas ile yağ oranı yağ lehine bozuluyor, dolayısıyla yağlanma artıyor. Menopoz döneminde hareketsizlik, beslenme bozuklukları ve yüksek kalorili gıdalara yönelme insülin direncini bozarak kilo alımına sebep olabiliyor. Ancak bu etkenler menopoza giren her kadının kilo alacağı anlamına gelmiyor. Tertipli spor icra eden, sağlıklı beslenen ve etken bir yaşam süren kadınlar menopoz öncesi kilolarını koruyabiliyor, hatta kilo verebiliyor.

-Menopozla beraber cinsel yaşam sonlanır. YANLIŞ!

DOĞRUSU: hanım Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Başar Önal, menopoz döneminde östrojen eksikliği nedeniyle vajinal kuruluk oluşabileceğini belirterek, “Bu vaziyet ilişki esnasında sıkıntı yaratabilse de probleminin çözümü vardır. Artık hamile kalma riskinin olmaması da hanımın cinsel yaşamda kendini daha rahat hissetmesini sağlayabiliyor.” diyor.

-Menopoz tedavi ve destek gerektirmeyen bir süreçtir. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Dr. Başar Önal, “Menopoz sürecini çok rahat ve sıkıntısız geçiren hanımlara herhangi bir destek yada tedavi lüzumlu olmayabiliyor. Sadece bu devri ateş basması, sıkıntı, uykusuzluk ve depresyon şeklinde sorunlarla yaşayan hanımlara hormonal yada hormonal olmayan destek tedavileri verilmelidir.” diye konuşuyor.

-Menopoz döneminde hormon tedavisi kanser riskini artırır. YANLIŞ!

DOĞRUSU: kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Başar Önal, toplumdaki yaygın inanışın aksine, menopoz döneminde lüzumlu olan sürede ve uygun dozda verildiğinde hormon replasman tedavisinin kanser riskini artırmadığına dikkat çekerek, ‘Aksine tedavi uygulanan kadınlarda kolon ve rahim kanserlerinin daha az görüldüğü bildiriliyor. Meme kanseri riskindeki minimum artış ise düzenli mamografi ile meme ultrasonografisi takibiyle ve uygun hasta seçimiyle önlenebiliyor.” diyor. Hormon replasman tedavisinin menopoz sürecinin rahat geçirilmesini sağlarken kalp hastalıklarında ölümleri ve kemik kayıplarına bağlı hastalıkların gelişim risklerini de azalttıklarını vurgulayan Dr. Başar Önal, “ancak tedavi menopozun ilk başlangıç yıllarında yapılmalı, uygun dozda sürdürülmeli ve yakın takip altında 4-5 yılı aşmamalıdır.’ bilgisini veriyor.

MENOPOZUN OLUMSUZ ETKİLERİNİ AZALTAN 10 ADIM

hanımlarda doğurganlığın sonlanmış olduği dönem ‘menopoz’ olarak adlandırılıyor. Memorial Şişli Hastanesi hanım Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Hazel Çağın kuzey, ‘Dünya Menopoz Günü’ sebebiyle menopoz süreci hakkında informasyon verdi.

“ÖSTROJEN TÜKENDİ, KADINLIK BİTTİ” ANLAYIŞINDAN KURTULUN

Bir hanımın 12 ay süresince tane görmemesi anlamına gelen menopoz, adet döngülerinin sonunu işaret eden zamandır. Bu zamanda önce yumurtalıklardaki folikül miktarı ve östrojen üretimi azalır; östrojen üretiminin zamanla kesilmesine bağlı olarak yumurtalıklar küçülür ve tane döngüsü sonlanır. Östrojenin varlığı; cilt elastikiyeti, genital bölgenin daha sağlıklı olması ve kalp damar hastalıkları riskini azaltması bakımından önemlidir. Sadece bu vücut için çok önemli olan hormonun tükenmesine bağlı olarak hanımlarda bazı hastalıklara yatkınlık da artar. Sıcak basması, odaklanmada zorluk, kemiklerde kırılganlık, depresyon, sinirlilik, vajinal kuruluk, damar sertliği ve cilt sorunları benzer biçimde problemler ortaya çıkabilir. Öncelikle “Östrojen tükendi, kadınlık sona erdi” anlayışından sıyrılmak önemlidir. Bu dönemi sağlıklı ve huzurlu geçirmek kişinin kendisine bağlıdır, kadınların bazı noktalara dikkat etmeleri önemlidir.

RUTİN MUAYENELERİNİZE ÖZEN GÖSTERİN
Menopoz sürecinde, özellikle kemikleri ve kasları güçlendirecek sporlar tercih edilmelidir. Çünkü menopoz döneminde östrojenin azalması ve tükenmesi kemikleri ve kasları negatif etkileyebilir. Bunun yanında bu zamanda metabolizma eskisi benzer biçimde hızlı çalışmadığından kilo verememe, kilo alma benzer biçimde problemler ortaya çıkabilir. Bu yüzden bir beslenme ve diyet uzmanından destek alınmalıdır. Menopoz süreciyle beraber genital organda da değişimler olabilir. Vajinal kuruluk görülmesi doğaldır. Ayrıca idrar kaçırma şeklinde problemler oluşabilir. Bu yüzden hanımların menopoz öncesi ve menopoz sürecinde kesinlikle yakından takip edilmesi gerekmektedir. Ayrıca menopoz ile birlikte kadın kanserlerine daha açık hale gelinebilir. Rutin jinekolojik muayenelerin ve testlerin yapılması kanserlerde erken teşhis ya da önleme açısından önemli bir rol oynamaktadır.

ERKEN MENOPOZDA SIK ARALIKLI ÖNEMLİ!
Bazı hanımlar normalinden daha erken menopoz sürecini yaşayabilir. Genellikle 45 yaş öncesinde yaşanmış olan menopoza ‘erken menopoz’ denilmektedir. Bazen bunun bir sebebi olmazken, otoimmün hastalıklar, radyoterapi-kemoterapi, enfeksiyonlar, kürtaj, aşırı şişmanlık veya aşırı zayıflık, hipotiroidizm erken menopoz oluşturabilir. Bazı cerrahiler örneğin yumurtalıkların alınması da menopoza sebep olabilir. Erken menopoz olunursa östrojen tedavisi uygulanır. Sadece bu tedavi sürecindeyken kadın hastalıkları ve doğum uzmanıyla daha sık aralıklarla kontroller gerçekleştirilir.

HORMON TEDAVİSİ HESAPLANARAK VERİLİR
Menopoz döneminde hormon tedavileri eskisi kadar sık kullanılmamaktadır. Hormon tedavilerinin meme kanseri riskini artırabileceği yahut kalp damar sistemine olumsuz tesir edebilmesi mevzusunda şüpheler hastalarda kaygı kaynağı olabilmektedir. Bu risk çok yüksek olmasa da hormon tedavisi öncesi yarar ve zarar hesaplaması yapılmalıdır.

MENOPOZU NASIL AZALTABİLİRİZ?
Menopozun hanımların üzerindeki olası negatif etkilerini azaltmanın yolları şöyle sıralanabilir:

1-Sağlıklı ve dengeli beslenin

2-Kafein tüketimini azaltın

3-Sıvı tüketimini artırın

4-Baharatlı yiyeceklerden kaçının

5-Egzersizlerinizi dikkatsizlik etmeyin. Yoga, pilates ve hafifçe ağırlıklı egzersizler yapın.

6-nebat çaylarından yararlanın. Adaçayı, çuha çiçeği benzer biçimde bitkiler östrojen ihtiva eder

7-Menopozu organik bir süreç olarak kabullenin

8-Gerekirse ruhsal destek alın

9-düzenli uyuyun

10-Stres oluşturacak ortamlardan uzaklaşın